Sindirim sistemi iltihaplanması, bağırsak hastalıkları ile karakterize edilen bir durumdur. Bu hastalığın görülme oranı ülkeden ülkeye değişiklik göstermektedir. Batı toplumlarında, Doğu toplumlarına kıyasla daha sık görülür. Genellikle 20-40 yaş aralığındaki bireylerde rastlanır. Hastalık genelde alevlenme dönemleri ile başlar ve bu dönemlerde sindirim kanalı ödemli ve şiştir. Hastalığa ait belirtiler bu dönemlerde ortaya çıkar. Hastalığın sessiz dönemlerinde ise semptomlar kısmen yatışır ve bu dönemde herhangi bir şikâyet görülmez.

Sindirim sistemi iltihaplanmasının nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bu duruma neden olan etkenler genetik veya çevresel olabilir. Ayrıca, psikolojik ya da bağışıklık sistemi rahatsızlıkları da bu hastalığa yol açabilir. Sindirim sistemi iltihaplanması yaşayan bireylerin genellikle ailesinde veya akrabalarında benzer hastalıklar görülür. Bilinmeyen faktörler bağışıklık sistemini etkileyerek bağırsak duvarında iltihaplanmaya neden olabilir. Bu durum sonucunda bağırsak duvarı hasar görür ve sindirim sistemi iltihaplanmasına yol açar. Sonuç olarak, hasta kanlı ishal ve karın ağrısı yaşar. Hastalığın gelişim göstermesi için genetik hassasiyet veya enfeksiyonel sorunlar etkili olabilir. Sindirim sisteminin sürekli dış etkenlere maruz kalması ve bağışıklık sisteminin yetersizliği de önemli etkenlerdir.

Sindirim sistemi iltihaplanmalarında hastalarda alevlenmeler ve sessiz dönemler oluşur. Bu rahatsızlığın belirtileri hafif veya şiddetli olabilir ve kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Alevlenmeler duygusal stres, akut hastalıklar, enfeksiyonlar, hamilelik gibi nedenlerle ve kullanılan bir antibiyotiğin aniden kesilmesi ile tetiklenebilir. Hastalık başladığında hasta karın ağrısı çekebilir; bu ağrılar kramplar şeklinde olur ve oldukça acı vericidir. Ayrıca kanlı ishal başlar ve dışkıda sümüksü bir akıntı görülebilir. Bu dönemde hasta sürekli tuvalete gitme ihtiyacı hisseder, bu durum rektumun iltihaplanmasından kaynaklanır. Hastalığın derecesi arttıkça diğer belirtiler de ortaya çıkar: terleme, ateş, halsizlik, bulantı, eklem ağrıları ve kusma gibi belirtiler görülebilir. Ayrıca, sindirim sistemi iltihaplanmasında kişi kilo kaybı yaşayabilir. Bağırsaklarda meydana gelen kanama nedeniyle anemi (kansızlık) problemi de yaşanabilir. Sindirim sistemi iltihaplanması nadir olarak çocuklarda da görülür ve bu durum büyüme geriliğine yol açabilir.

Teşhis aşamasında hastanın anlatacağı belirtiler ve hastanın hikayesi çok önemlidir. Alevlenmeler, sürekli olarak devam eden karın ağrısı, ishal, ateş gibi belirtiler ve yapılan teşhis yöntemleri teşhisin konulmasına yardımcı olur. Öncelikle dışkı incelenmesi yapılır ve dışkıda gizli kan olup olmadığına bakılır. Hastaya baryumlu film uygulanır; baryum içirildikten sonra hastanın röntgeni çekilir. Bu sayede sindirim sisteminde meydana gelen rahatsızlıklar ortaya çıkar. Ayrıca, hastaya endoskopi ve kolonoskopi uygulanarak kalın bağırsak incelenir.

Öncelikle, hastaya ilaç tedavisi uygulanır. Bu tedavinin amacı anormal seyreden iltihabi süreci baskılamaktır. Bu sayede bağırsak dokusu iyileşir ve ishal, karın ağrısı gibi belirtiler ortadan kalkar. Bu belirtiler kontrol altına alındıktan sonra ilaç tedavisinin amacı hastalığın alevlenme seyrini azaltmaktır. İlaç tedavisi kademe kademe uygulanır ve bu aşamada yan etkisi en az olan ilaçlarla tedaviye başlanır ve zamanla bir üst kademeye geçilir. İshal ilaçları ve spazm çözücüler birinci kademe ilaçlardır. Kortizon ilaçları ise ikinci kademe ilaçlardır ve bu ilaçlar iltihabın azalmasını sağlar. Sindirim sisteminin tedavi edilmesini sağlayan ilaçlar üçüncü kademe ilaçlardır. Dördüncü kademe ilaçlar ise hala deney aşamasında olan ilaçlardır. Bazı durumlarda hastalığın tedavisi için ameliyat gerekebilir; bu aşamada kalın bağırsağın tamamen çıkarılması tedavi şekli olabilir. Sindirim sistemi iltihaplanması ciddi bir rahatsızlıktır ve sonucunda kişiye büyük zararlar verebilir. Bu nedenle belirtiler görüldüğünde acilen doktora başvurulması gerekir.