Sindirim Fizyolojisi
Sindirim fizyolojisi, canlılar yaşamlarını devam ettirmek, enerji ihtiyaçlarını karşılamak için besin tüketmek zorundadır. Protein, yağ, karbonhidrat gibi büyük moleküllü besin maddelerinin yapı birimlerine (Monomer) kadar parçalanarak hücre zarından geçebilecek hale getirilmesine sindirim denir. Çok hücreli canlılarda bu olayları gerçekleştiren sistemlere de sindirim sistemi denir.
Sindirim, mekanik ve kimyasal sindirim olmak üzere iki grupta incelendiği gibi, gerçekleştiği yere göre de hücre içi ve hücre dışı sindirim olmak üzere iki grupta incelenebilir.
Mekanik sindirim: Enzimlerin etkinliğini arttırmak için besinlerin kas hareketi, çiğneme gibi fiziksel etkilerle daha küçük parçalara ayrılmasına mekanik sindirim denir. Örnek olarak; besin maddelerinin dişler yardımıyla daha küçük parçalara ayrılması kuşların sindirim kanalındaki taşlık bölümünde besin maddelerinin öğütülmesi verilebilir.
Kimyasal sindirim: Büyük besin maddelerinin su tüketilerek ve enzimler yardımıyla daha küçük moleküllere parçalanmasına kimyasal sindirim denir. Örnek olarak, yağların lipaz enzimiyle yağ asitleri ve gliserole parçalanması verilebilir.
Hücre içi sindirim: Hücre içine dış ortamdan fagositoz ve pinositozla alınan besinlerin sindirim kofulunda lizozom enzimleriyle parçalanmasına hücre içi sindirim denir. Ayrıca, hücre içinde glikojen veya nişasta gibi depo polisakkaritlerin sindirilmesi de örnek olarak verilebilir.
Hücre dışı sindirim: Büyük besin moleküllerinin hücre dışında, hücrelerden salgılanan enzimler yardımıyla sindirilmesidir. Sindirim sonucunda monomerler difüzyon veya aktif taşımayla hücre içine alınır. Çürükçül bakteriler, mantarlar, böcekçil bitkiler, çeşitli omurgasız hayvanlar ve tüm omurgalı hayvanlarda hücre dışı sindirim görülür.
Kısacası, hücre dışı sindirimde sindirim atıkları hücre dışında kalır. Hücre içi sindirimde ise sindirim atıklarının hücre dışına atılması gerekir. Ayrıca hücre dışı sindirimde hücre içine alınamayacak kadar büyük besin moleküllerinden de yararlanılabilir. Parazit bakterilerde hücre dışı sindirim enzimleri bulunmadığından bu canlılar, ancak monomerlerin bulunduğu ortamda çoğalır.
21.01.2024 03:08:35
Sindirim Fizyolojisi ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
