{ "title": "Sindirim Sisteminde Emilim", "image": "https://www.sindirimsistemi.gen.tr/images/sindirim-sisteminde-emilim(1).jpg", "date": "19.01.2024 13:16:07", "author": "Esma KOÇ", "article": [ { "article": "Sindirim sisteminde emilim; yaşayan canlılar içerisinde memeli ve kuşlarda en gelişmiş sindirim sistemi bulunmaktadır. Sindirim sisteminde emilim insanlarda ilk önce ağızla başlar, yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak ve anüs ile sonlanır. Bunların dışında insanlarda sindirime yardımcı olan organlar ise yutak, pankreas, tükürük bezleri, karaciğer'dir.

Sindirim sisteminde emiliminde organların işleyişi

Besinlerin emilimi ilk olarak ağızdan başlar. Ağızda bulunan besinleri dişlerin aşağı ve yukarı hareketleriyle parçalanır. Sonrasında ağızdaki besinler çiğnenir ve öğütülür. Çiğnemiş olan besinlerden alınan tat ise dil sayesinde oluşur. Dil çiğnenme sırasında besinler için ideal olan dişlere gönderir. Dil yapısı çizgili kastan ibarettir. Bu kas lokma parçalarını meydana gelmesinde yardımcı olmaktadır. Dildeki sinirler sayesinde besinin tadı beyne kadar ulaşır. Böylece ilk emilim gerçekleşmiş olur. Sonrasında besinler ilerleyerek emniyet kilidi olan yutağa ulaşır. Bu bölümde tat alma mümkün değildir. Besinler sonrasında yutakdan yemek borusuna devamında mideye gider ve bu kısımda mekanik ve kimyasal sindirim gerçekleşir.

Sindirim sisteminin içerisinden geçen enzim ve suyun etkisiyle karbonhidrat, yağlar ve proteinlerini; aminoasite, glikoza ve yağ asitlerine çevirerek hücre duvarından geçebilecek kadar ufak monomerlere dönüştürme aşamasına mide, ince bağırsak ve kalın bağırsağın beraber olarak uyumlu şekilde çalışması ile olur. Mide iç duvarında kalın bir mukaza tabakası mevcuttur. Mukozanın alt tarafında genellikle düz kaslar bulunmaktadır. Midenin dış yüzeyinde bağ doku bulunmaktadır. Bağ dokunun üzerin periton ile örtülmüştür. Periton tarafından salgılanan sıvı sayesinde iç organları korur ve birbirlerine sürtünmelerini engeller. Vagus siniri ve gastrin hormonu sayesinde midenin kontrolu sağlanmaktadır. Besinler ağız kısmına gelmeden evvel vagus siniri mideyi uyararak gastrin hormonun salgılanmasını sağlar. Bunun olayın devamında mide kasılmaları ve ağız sulanması meydana gelir. Besinin görülüp yenilmemesi, mide asitlerinden dolayı midenin bulunmasına sebep olmaktadır. 

Sindirim sistemi emilimi midede besinlerin ezilmesi ile başlamaktadır. Bu ezilme esnasında gastrin asidi salgısı, hidroklorür asit salgısı ve pepsinojen enzimi devama eder. Hidroklorür asit çok güçlü bir salgıdır. Yakıcı özelliği söz konusudur. Mide mukazası bu tarz asitlerin mideye zarar vermesini engeller. Lap enzim salgılanması genellikle süt çocuklarında olur. Midede salgılanan hidroklorür ve pepsinojen asidin beraber kullanılır. Proteini sağlamak için ise kullanılan pepsin enzimi sağlanmaktadır. Bu aşama kimyasal bir süreçtir. Midede meydana gelen sindirim tam emilimi sağlamamaktadır. Bunun olması için bulamaç şeklindeki besinler ince bağırsağa geçer. Sindirim emilimin en önemli kısmı ince bağırsaktır. Uzunluğu 7.5 metredir. Mide ve kalın bağırsak arasında kalan bir organdır. Kıvrımlı bir hortuma benzemektedir.

İnce bağırsak üç bölüme ayrılmaktadır. Bunlar; 

Onikiparmak bağırsağı, orta boşluk ve kıvrımlı bağırsak'tır. Dış yüzeyinde örgü bağ doku, orta kısmında ince kas yapısı ve iç duvarında epitel doku bulunmaktadır. Bağırsağın diğer organlara sürtülmesini engellemek için periton zarı bulunur. İnce bağırsağın iç kısmında epitel doku gerçekleşmesi için ince bağırsaktan çeşitli hormonlar salgılanmaktadır. İlk hormonlar oniki parmak bağırsağından salgılanmaktadır. Bunlar; sekretin hormonu, kolesistokinin hormonu ve enterogastrin'tır. Bu hormonlar pankreastan ince bağırsak içine alınır. Ortamın tuzlu olmasını sağlar. BU hormonlar karaciğerden safra salgılanmasını sağlamakta ve gaz açığa çıkartır. Proteinlerin kılcal damarlar ileterek emilim gerçekleşir. Kalın bağırsak emilimin olduğu en son kısımdır. Kalın bağırsağın bağ dokusunun içerisinde epidel doku, orta kısmında kas dokusu olan 1,5 m. Uzunluğunda ve 6-7 cm. Çapında bulunmaktadır. Kalın bağırsak kıvmikrovillus ve villus adında kıvrımlı şekilde ve emilim yüzeyi arttırıcı özelliği de bulunmaktadır.

Sindirim sistemi emilimin adımlarına sahip değildir. İnce bağırsak tarafından emilemeyen enzimler kalın bağırsak tarafından emilmektedir. Bu aşamadan sonra sindirim sistemi emilimi süreci tamamlanmış olur.
" } ] }