{ "title": "Karbonhidratların Sindirimi", "image": "https://www.sindirimsistemi.gen.tr/images/karbonhidratlarin-sindirimi.jpg", "date": "21.01.2024 16:38:34", "author": "Merve Kürcan", "article": [ { "article": "Karbonhidratların sindirimi, karbonhidratlar tüm canlılar tarafından birinci derecede enerji vericidirler. En basitinden en özeline kadar bütün beslenme biçimleri içinde, karbonhidratlar edinilen kalorinin en büyük bölümünden sorumludur. Basit şekerlerden kompleks nişastaya kadar uzanan karbonhidratlar, enerji ve hacim sağlar. Ortalama bir beslenme modelinde, karbonhidrat alımının %50'sini nişasta, %10'unu laktoz (Süt şekeri), %30'unu sakaroz ve kalan %10'unu diğer şekerler oluşturmaktadır.

Karbonhidratlar bedende farklı hızla yakılırlar

Beyaz ve kahverengi şeker, bal, işlenmiş ürünler ve tatlılar gibi basit karbonhidratlar gereksinimlere hızlıca yanıt vermektedirler. Sebzeler, makarna, pirinç ve tohumlar gibi kompleks karbonhidratlar ise daha uzun, daha yavaş sürede sonuç verirler.

Karbonhidratların sindirimi, polisakkarit ve disakkarit halinde alındıklarında, sindirilip monosakkaritlere ayrılırlar. Polisakkaritler ise önce disakkaritlere ardından da monosakkaritlere ayrılırlar. Karbonhidratlar fruktoz, galaktoz ve glikoz gibi monosakkaritlere dönüştükten sonra emilirler.

Karbonhidratların sindirimi ağızda başlar. Tükürüğün içinde bulunan pityolin yani amilaz emzimi pişmiş nişasta ve glikojene etki edip onları dekstrinlere ve maltoza parçalar. Tükürük, nötre çok yakın bir asidik salgı olup, ağızda amilaz enziminin aktifliğini de sağlar.

Yemek borusundan mideye gelen karbonhidratlar, kimyasal sindirime midede uğramazlar. Midenin içinde HCI sayesinde, ortamda asidik olduğu için karbonhidratların sindirimini sağlayan enzimlerde midede görev yapamazlar. Ayrıca karbonhidratların sindirimi için mideden enzim salgılanmaz. Asitli besin karışımı, mideden ince bağırsağa geçerken on iki parmak bağırsağı kana salgıladığı sekretin hormonu ile pankreas bezine uyarılar gönderir. Pankreastan wirsung kanalıyla on iki parmak bağırsağına gönderilen pankreas öz suyundaki amilaz enzimi, ağızda olduğu gibi glikojen ve nişastayı maltozlara ve dekstrinlere parçalar.

İnce bağırsak tarafından disakkaritleri sindiren enzimler üretilir. Ağız ve ince bağırsakta polisakkaritlerin sindirimi sonucu ile oluşan disakkaritler ve maltozlar ince bağırsakta monosakkaritlere parçalanır.

Basit şekerlerin sindirimi kolay olmaktadır. Bu gibi basit karbonhidratların arasında bulunan alan glikoz ve früktoz meyve, bal ve mısır ürünleri gibi belli yiyeceklerin yapısında bulunur ve yine bu grubun içerisinde yer alan laktoz sadece süt ve süt ürünlerinde; maltlı ile maltoz özü arpa ve buğdayda; üzüm şekeri (Dextrose) ve sakaroz beyaz ve kahverengi şeker, alkolsüz içecekler, çikolatalar, tatlılar ve diğer işlenen yiyeceklerde (Ürünlerin yapısında gizlenmiş olan şekeri bulmak için etiketlerin üzerinde yazılı olan içerikleri okuyun) ve fazla pişirilmiş tohumlarda bulunur. Yüksek kalorilere karşın, şekerlerin besin değeri son derece düşüktür.

Lifler ve Nişastalar kompleks karbonhidratların içinde bulunan şekerlerdir; besin değerleri yüksek ve yavaş sindirilirler. Patates, tohumlar ve diğer sebzeler, baklagiller ve fasulye kompleks karbonhidratlar arasında yer almaktadır.
" } ] }