{ "title": "Canlılarda Sindirim Sistemi", "image": "https://www.sindirimsistemi.gen.tr/images/canlilarda-sindirim-sistemi.jpg", "date": "20.01.2024 21:57:49", "author": "Barbaros Çarpınlıoğlu", "article": [ { "article": "Canlılarda sindirim sistemi; Su ve enzimler ile besinlerin yapı taşlarına kadar parçalanma işlemine sindirim denir. Canlılarda sindirim sistemi ikiye ayrılır. Bunlar;

Mekanik sindirim: Canlılardaki sindirim sistemine fiziksel müdahaleler ile besinlerin kimyasal yapısı değişmeden, besinlerin parçalanması olayıdır. Bu işlem sindirimi basitleştirip hızlandırır.

Kimyasal sindirim: Besin maddelerinin su yardımı ile protein, yağ, karbonhidrat parçalarına bölünmesi işlemidir. Canlılarda sindirim sisteminin bu şekilde parçalanması olayına da tam sindirim denir.

Canlılarda sindirim sistemi aynı zamanda hücre içi ve hücre dışı olamak üzere ikiye ayrılır;

Canlılarda hücre içi sindirim: Hücre içerisinde üretilen besin maddelerinin lilozom enzimleri aracılığı ile hidroliz edilmesine denir. Besin kofulunda meydana gelen sindirim ürünleri difüzyon ile hücre dışına atılır.

Canlılarda hücre dışı sindirim: Hücreden dışa salgılanan enzimler ile yapı taşlarına parçalanması olayına denir. Çok hücreli hayvanlarda özellikle mantarda, böcekçil bitkilerde görülür.

Hayvanlarda sindirim sistemi ise; Yaşadıkları ortama göre, tükettikleri besine göre, emriyonik gelişmelerine göre farklılıklar gösterir. Türler arasında genel özellikleri fazla değişmez. Bunlar;

Omurgasız canlılarda sindirim sistemi ise; Bazılarında besinlerin alındığı yer ile artıkların atıldığı yer aynıdır. Bu şekilde olan sindirim sistemlerine eksik sindirim sistemi denir. Hidrada ve planarya sindirim sistemleri de bu şekildedir. Sindirim hücreleri bağırsak hücrelerince emilir ve anüsten dışarı atılır.

Omurgalı canlılarda sindirim sistemi; Omurgalı canlıların sindirim sistemi ağızla başlayıp anüs ile biten tam sindirim sistemine sahiptirler. Kuşlarda sindirim sistemi farklıdır. Dişleri olmadığından dolayı besin gaga ile alınıp, kursakta yumuşatılır. Mideleri dört bölümden oluşur. Besinler ilk olarak işkembeye gönderilip enzimler ile parçalanmaya başlanır. Daha sonra besinler buradan ağza gönderilip çiğnenir bu işleme geviş getirme denilir. Bu ağızda çiğnenen besin tekrar yutulunca sindirim enzimleri ile uzun zamanda tekrar sindirilmeye başlanır.

Bitkilerde sindirim sistemi; Bitkilerin gelişmiş bir sindirim sistemi yoktur. Lazım olan organik maddeleri fotosentez ile yapar. İnorganik maddeleri ise suda çözülmüş şekilde topraktan alır.

İnsanlarda sindirim sistemi; Ağızla başlayıp anüs ile biten iki ucu açık boru gibidir. Bu sıralama ağız, yutak, yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak ve anüs şeklindedir. Pankreas, karaciğer enzimleri ve tükürük bezleri de sindirime yardımcı olan enzimlerdendir. Sindirim kanalları yapısal olarak içten dışa doğru mukoza, düz kas ve bağ dokularından oluşmaktadır. Besin maddelerinin sindirilirken ilerlemesi düz kasların ritmik kasılması ile (Peristaltik hareket) olur.

" } ] }