Sindirim Sistemi Organları ve Görevleri

Sindirim Sistemi Organları

Sindirim sistemi organları, kimyasal ve fiziksel sindirimin yapıldığı yerlerden oluşur. Fiziksel sindirimin yapıldığı organlar, gıdaları küçük moleküllere ayırırken, kimyasal sindirimi üstlenen organlar bunları en küçük yapı taşlarına ayırırlar. Bu sistem genel olarak, sindirim kanalını ve bezlerini içerir. Besinlerin vücuda alınmasından, sindirilmesine, yararlı olan besinlerin alınıp, atık maddelerin vücuttan atılmasına kadar olan aşamaları üstlenir. Sindirime yardımcı olan organlar ise karaciğer ve pankreastır. Karaciğerde salgılanan safra ve pankreasta salgılanan özsuyu sindirimin gerçekleşmesini sağlar.

Sindirim sistemi organları nelerdir?

Üst sindirim sistemi organları

Ağız: Gıdaların dişler yardımıyla parçalanması, tükürük salgısıyla yumuşatılması ağızda başlar. Burada hem fiziksel hem de kimyasal sindirim gerçekleşir. Gıdaların dişlerle parçalanması fiziksel, tükürük salgısının devreye girmesi ise kimyasal sindirimin yapıldığı aşamadır. Karbonhidratların ağızda sadece kimyasal sindirimi yapılır. Ağızda bulunan dil ise besinlerin yutağa gönderilmesini sağlar.
Yutak: Ağız boşluğunun arkasından gelen, boynun ve ağzın gerisinde kalan bölümdür. Besinlerin ağızdan yemek borusuna geçmesini sağladığı gibi, yutma esnasında küçük dil tarafından soluk borusu kapatılarak, besinlerin soluk borusuna kaçması önlenir. Burada fiziksel ve kimyasal sindirim olmaz. Burası geçiş bölümüdür.
Yemek borusu ve kardiya: Yemek borusu, yutak ve mide arasında yer alan, 20-25 cm uzunlukta düz kaslardan meydana gelmiş olan organdır. Kasların gevşemesi ve kasılmasıyla, besinlerin mideye geçmesini sağlar. Burada da fiziksel ve kimyasal sindirim gerçekleşmez. Kardiya ise mide ve yemek borusunun birleştiği yerdeki açıklıktır.
Mide: Besinlerin uzun süre beklediği yer olan mide, yemek borusu ile ince bağırsağın başlangıcı olan duodenum arasında yer alır. Burada kasılma ve gevşeme hareketiyle gerçekleşen sindirim fiziksel, asit ve enzimlerle yapılan sindirim ise kimyasal olarak gerçekleşir. Proteinlerin midede başlayan kimyasal sindirimi, ince bağırsakta sona erer.

Alt sindirim sistemi organları

İnce bağırsak: Yetişkin bir insanda 6-8 metre uzunluğunda olan ince bağırsak, kimyasal sindirimin başladığı organdır. Daha küçük insanlarda 5-6 metre uzunluğunda olur. Karbonhidrat, yağ ve proteinlerin sindirimi, buraya gelen safra ve pankreas özsuyu ile gerçekleşir. Gıdalar en küçük moleküllere ayrılarak, ince bağırsaktan kan damarlarına geçer. Bu olay emilim olarak adlandırılır. İnce bağırsağın çeperinde villus adında çıkıntılar bulunur. Emilim villuslar aracılığı ile gerçekleşir. Villuslar emilim yüzeyini arttırır. İnce bağırsaklar sindirim sisteminin en uzun bölümüdür. Burası üç bölümden oluşur;

İnce bağırsağın ilk bölümü olan on iki parmak bağırsağı, en kısa olan yeridir. Buraya duodenum adı da verilir. Mideyi jejunum bölümüne bağlayan tüptür.
İnce bağırsağın orta bölümü olan jejunum, duodenum ile ileum arasında yer alır. Yetişkin insanlardaki uzunluğu 2-8 metre arasında olur.
İnce bağırsağın son bölümü olan ileum, yetişkinlerde 4 metre uzunluğunda olur. İleoçekal valf ile çekum bölümünden ayrılır.

Kalın bağırsak: Yetişkinlerde yaklaşık olarak 1,5 metre uzunluğunda olan kalın bağırsak, gıdalardan kalan vitamin, su ve minerallerin kana geçirilmesinde rol oynar. Yararlı maddelerin atılmasını önleyerek, atıkların anüsten atılmasını sağlar. Bu organ sindirim ince bağırsakta bittiği için sindirime katılmaz. Kalın bağırsakta üç bölümden oluşur.

Kalın bağırsağın ilk bölümü çekum ya da kör bağırsaktır. Apandis bu bölümün uzantısıdır.
Kalın bağırsağın orta bölümü çekumdan rektuma kadar uzanan kolondur. Kendi arasında dört bölümden meydana gelir. Bunlar çıkan kolon, transvers kolon, inen kolon, sigmoid kolon olarak adlandırılır.
Kalın bağırsağın son bölümü rektumdur. Rektumun dışarıya açılan bölümü anüs, kaslar yardımıyla açılarak, dışkıları vücuttan dışarıya atar.

Son Güncelleme : 19.01.2024 06:55:51

Sindirim Sistemi Organları ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.